بذر کدوی قلیانی یا کدوی بطری شکل (CalabashLagenaria siceraria)

بذر کدوی قلیانی یا کدوی بطری شکل (CalabashLagenaria siceraria)

کدوی قلیانی، کدوی بطری ‌‎شکل یا کدوی گل سفید (نام علمی: Lagenaria siceraria) نام یک گونه از تیره کدوئیان است این گیاه دارای یک سر کاملاً بزرگ و یک سر کوچک و کمری باریک است. وجه تسمیهٔ این کدو به دلیل شکل آن است. در قدیم سر آن را سوراخ و بجای ته قلیان از آن استفاده می‌کردند و نیز به عنوان ظرفی جهت نگهداری حبوبات و چیزهای دیگر از آن در آشپزخانه استفاده می‌شده است که در زبان لاتین Lagenaria siceraria (مترادف با Lagenaria vulgaris Ser) نامیده می‌شود و به opo squash (برگرفته از کلمه‌ی upo در زبان تاگالوگ که توسط بخشی از مردم فیلیپین تکلم می‌شود) یا خربزه‌ی دراز نیز معروف است، نوعی گیاه با رشد تاک‌گونه می‌باشد که هم می‌توان میوه‌ی آن را زود برداشت کرد و به عنوان سبزی مصرف نمود و هم می‌توان صبر نمود تا میوه خشک شود و از آن به عنوان بطری، ظرف یا لوله بهره گرفت. میوه‌ی تازه‌ی این گیاه دارای پوست ملایم و سبز روشن و گوشت سفیدرتگ است. آن‌ها دارای اشکال متنوعی هستند: می‌توانند بزرگ و گرد، کوچک و بطری‌شکل یا لاغر و مارپیچ با طولی بیش از یک متر باشند. به دلیل اینکه کدوهای بطری‌شکل، «کدوی قلیانی» نیز نامیده می‌شوند، گاهی اوقات آن‌ها را با میوه‌های توخالی و سخت‌پوست درخت کدوی قلیانی (Crescentia cujete) که گونه‌ای جداگانه است و از میوه‌های آن نیز برای ساخت طروف، محفظه و آلات موسیقی استفاده می‌شود، اشتباه می‌گیرند. کدو جزء اولین گیاهانی بوده که در دنیا کشت شده و هدف اولیه‌ی آن تامین غذا نبود، بلکه قرار بوده از آن به عنوان ظرف آب استفاده شود. امکان دارد که کدوی بطری‌شکل به وسیله‌ی مهاجرت انسان‌ها از آفریقا به سمت آسیا، اروپا و آمریکا آمده باشد یا اینکه دانه‌های داخل کدو در داخل آب اقیانوس جریان پیدا کرده باشند و بدین طریق انتقال داده شده باشند. این موضوع تایید شده که قبل از رسیدن کریستف کلمب به دنیای جدید (لقب آمریکا، سرزمینی که کریستف کلمب آن را کشف کرد)، این گیاه در این منطقه وجود داشته است.

اصالت و میزان پراکندگی:

این گیاه اغلب در مناطق استوایی و نزدیک به خط استوا کشت شده و اعتقاد کنونی مبنی بر این است که اصالت آن به قبائل وحشی جنوب آفریفا برمی‌گردد و بعدها توسعه پیدا کرده است. پایگاه اصلی L. siceraria که می‌تواند یک گیاه منبع و نه صرفاً یک مورد اهلی‌شده باشد در زیمبابوه و در سال 2004 گزارش شده است. میوه‌ی گیاه منبع و اولیه، دیواره‌ی نازک‌تری داشت که باعث می‌شد پس از خشک‌شدن، توانایی تحمل تنش‌های وارده در سفرهای طولانی بر یک ظرف آب را نداشته باشد. کدوی امروزی استحکام و دیواره‌های رسوخ‌ناپذیرش در مقابل آب را مدیون فشارهایی می‌باشد که در طول تاریخ برای اهلی‌سازی این میوه به کار گرفته شده است.

شرایط نگهداری کدوی قلیانی:

شرایط محیط رشد:
این گیاه بیشتر در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان کشت می شود. این گیاه در آسیا، اروپا و آمریکا از هزاران سال پیش کشت می شد.
کدو قلیانی برای رشد بهتر به خاک هایی با بافت سبک، متوسط یا کمی سنگین نیاز دارد. و خاک های به خوبی آبیاری شده را بیشتر می پسندد. در خاک هایی با پی اچ های کمی اسیدی، خنثی و یا کمی قلیایی رشد می کند.
این گیاه به آفتاب کامل نیاز دارد و نمی تواند در شرایط سایه به خوبی رشد کند. ولی در شرایط بسیار گرم و آفتاب شوزان می توان برای جلوگیری از آسیب رسیدن به گیاه از سایبان استفاده کرد.
کدو قلیانی در مناطقی با تابستان های گرم، محصول خوبی تولید می کند. این گیاه به بارندگی حدود 400 تا 600 میلیمتر در سال نیاز دارد

منبع:

https://en.wikipedia.org/wiki/Calabash

//nargil.ir/Plant.aspx?Name=Lagenaria-siceraria&cid=6899

https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%AF%D9%88_%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C